نشست با عنوان «بازنگری در ترتیبات امنیتی منطقه: عناصر کلیدی و عوامل تعیینکننده» به مدیریت خلیل شیرغلامی، مدیرکل IPIS، برگزار شد و مجموعهای از صاحبنظران از کشورهای مختلف را گرد هم آورد؛ از جمله عدنان منصور وزیر خارجه پیشین لبنان، هشام یوسف معاون دبیرکل سازمان همکاری اسلامی، سید محمد مرندی استاد دانشگاه تهران، الیور مکترنن مدیر مؤسسه بریتانیایی Forward Thinking، علی فضاله موسی پژوهشگر عراقی و اسکاری اَرونن از مرکز CMI فنلاند.
سخنرانان با هشدار نسبت به افزایش فاصله میان اصول امنیت جمعی مندرج در منشور ملل متحد و واقعیت استفاده یکجانبه از زور، تأکید کردند که تحولات اخیر منطقهای، ضعف ساختارهای امنیتی موجود و ناکارآمدی رویکردهای هژمونیک را آشکار کرده است.
عدنان منصور تداوم اشغالگری اسرائیل را «محور اصلی بیثباتی منطقه» دانست و تأکید کرد بدون حل عادلانه مسئله فلسطین، صلح پایدار در منطقه تحقق نخواهد یافت.
سید محمد مرندی نیز تغییر رویکرد آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر را بستر اصلی اقدامات اخیر اسرائیل توصیف کرده و راهبرد تلآویو در غزه را «خطایی فاجعهبار» ارزیابی کرد.
در ادامه، الیور مکترنن با مقایسه دو دکترین «امنیت از طریق سلطه» و «صلح از مسیر عدالت»، تجربه ایرلند شمالی را نمونه موفقی از بهرسمیتشناختن برابری طرفها در روند صلح دانست و گفت: «جامعه جهانی باید پایان اشغال را مطالبه کند.»
هشام یوسف نیز وضعیت موجود را بخشی از «بحران جهانی امنیت جمعی» دانست و خواستار شکلگیری ائتلافی از کشورهای ارادهمند برای حمایت از حقوق بینالملل شد.
شرکتکنندگان تأکید کردند که مدلهای امنیتی تحمیلی از بیرون دیگر نه مشروعیت و نه پایداری گذشته را دارند و منطقه نیازمند ایجاد سازوکارهای تازهای بر پایه گفتوگو، فراگیری و قانونگرایی است. آنان یادآور شدند که تقویت حاکمیت ملی بهمعنای انزوا نیست، بلکه توانایی دولتها در تعیین اولویتهای امنیتی خود بدون فشار خارجی است.
در پایان، پنل تأکید شد که تجربه تجاوزهای اخیر باید مبنای تدوین راهبردهای بلندمدت در جهت ایجاد معماری امنیتی مقاوم، مستقل و قانونمحور قرار گیرد؛ چارچوبهایی که بتوانند منطقه را از یکجانبهگرایی محافظت کرده و امنیت جمعی پایدار را تضمین کنند.