به نام خدا

حضار  محترم، خانم ها و آقایان،

بسیار خرسندم که فرصت سخنرانی در نشست گرامیداشت سالگرد تاسیس سازمان ملل برای اینجانب، فراهم شده است.

هفتاد و شش سال پیش در چنین ایامی سازمان ملل متحد پس از جنگی خانمان سوز با هدف حفظ صلح و امنیت بین المللی، توسعه روابط دوستانه میان ملت ها بر مبنای احترام به اصل تساوی حاکمیت ها و ایجاد هماهنگی میان اعضا برای یافتن راه حل مشکلات بین المللی در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی تاسیس شد. اصولی که مورد توافق کلیه کشورها بوده و همگی برای اعتلای بشریت ضروری است.

روز ملل متحد چارچوبی مناسب برای یادآوری نقش مهم سازمان ملل در حمایت از تلاش های کشورها در تحقق اهداف و اصول منشور ملل متحد است.

عالیجنابان؛حضار محترم

همانگونه که مطلع هستید فلسفه شکل گیری نظام ملل متحد بر مبنای چندجانبه گرایی و نفی یکجانبه گرائی بوده است. تاسیس سازمان ملل، این امید را ایجاد کرد که قرار است جهان بر اساس قانون و چند جانبه گرایی اداره شود. متاسفانه، هفتاد و شش سال پس از تاسیس سازمان ملل، شاهد روندی معکوس و قهقرایی در روابط بین المللی هستیم.

مقابله با رویکردها و سیاست های یکجانبه گرایی و قوانین فراسرزمینی ایالات متحده آمریکا که فلسفه وجودی سازمان ملل را زیر سوال برده و ناقض مقررات منشور ملل متحد و مغایر با اهداف و اصول مندرج در منشور است، از جمله وظایف اصلی و اولویت دار سازمان ملل متحد می‌باشد. به اعتقاد ما، اعضای سازمان ملل باید با اتخاذ موضعی منسجم و متحد، پیامی قوی برای مقابله با این رویکردها و سیاستها ارسال نمایند و متناسب با آن اقداماتی هماهنگ را در دستورکار قرار دهند. امروز رویکرد چندجانبه گرایی، صرفا یک انتخاب نیست بلکه یک باید و ضرورت برای دست یابی به راه حل چالشها و بحران‌های بشری می‌باشد. جمهوری اسلامی ایران معتقد به چندجانبه گرایی مبتنی بر شراکت، همکاری و هماهنگی همه اعضای جامعه بین المللی و سازمان ملل متحد است.

  همکاران گرامی، خانم ها و آقایان،

تحریم های نامشروع یکجانبه و زورمدارانه آمریکا، مغایرحقوق بین الملل و مخالف چند جانبه گرایی و اهداف عالیه ملل متحد است. تحریم گسترده ایالات متحده آمریکا به ویژه در شرایط امروز جهان و گسترش پاندمی‌کرونا، مصداق بارز تروریسم اقتصادی است ومتاسفانه کشور ما برای سالهای متمادی، متاثر از تروریسم اقتصادی ایالات متحده بوده است. انتظار از سازمان ملل متحده و بخصوص مجمع عمومی آن است که با صدایی واحد، در برابر یکجانبه‌گرایی و تروریسم اقتصادی آمریکا علیه مردم ایران آمریکا بایستد و آن را محکوم کند.

ایالات متحده بجای پایبندی و اجرای توافقات و تعهدات خود ذیل برجام، با خارج شدن از آن نه تنها سیاست ترور اقتصادی علیه ملت ایران را در پیش گرفت، بلکه با فشار بر دیگر کشورها، آنها را از داشتن رابطه معمول اقتصادی و تجاری با ایران باز داشت و متاسفانه کشورهای اروپایی نیز با بی عملی و بی تفاوتی، دنباله رو ایالات متحده شدند. سیاست های آمریکا و اروپا در قبال توافق هسته ای، ضربه مهلکی به چندجانبه گرایی، و بر خلاف حقوق بین‌الملل می‌باشد.

 عالیجنابان، حضار محترم

از دیگر مصادیق بارز تروریسم دولتی آمریکا،ترور سردار سلیمانی، سرداری که عامل شکست داعش و افراط گرایان تروریست در سوریه و عراق بود، می‌باشد. ترور سردار سلیمانی نشان داد که مبارزه با تروریسم در سیاست آمریکا فقط در حرف و گفتار بوده وابزاری برای پیشبرد اهداف سیاسی و فشار بر دیگر دولتها و ملت ها است. در اینجا هم متاسفانه امریکا چندجانبه گرایی و امنیت و ثبات منطقه ای را بخاطر اهداف سلطه طلبانه خود به خطر انداخته است. جمهوری اسلامی ایران در مقابله با بیماری کرونا، تروریسم اقتصادی آمریکا در دسترسی به واکسن و مواد و اقلام درمانی و پزشکی را هم تجربه کرده است. در حالیکه همه اذعان دارند که بحران همه گیری کووید 19، ضرورت همکاری‌های چندجانبه برای حل معضلات بین المللی را ایجاب می‌کند، دولت آمریکا مانع از دستیابی ایران به امکانات لازم برای مقابله با این معضل گردید. جمهوری اسلامی ایران علیرغم مواجهه با این حجم بی سابقه از تحریم ها یکجانبه، ظالمانه و غیرانسانی آمریکا، درمبارزه با همه گیری بیماری کووید 19 وکنترل آن، موفقیتهای قابل توجه و تحسین برانگیزی داشته است.

 عالیجنابان؛ خانم ها و آقایان

تحولات اخیر افغانستان، تهدیدات جدی از منظر بروز قحطی، خشونت، تقویت و گسترش تروریسم، افراط گرایی، بی خانمانی و ایجاد موج جدید پناهجویان به خارج از این کشور را ایجاد کرده است. این تهدیدات در درجه اول متوجه مردم افغانستان و در درجه بعد همسایگان، کشورهای منطقه و جهان است.جمهوری اسلامی ایران همواره از تقویت نقش سازمان ملل در افغانستان استقبال کرده و ترجیح می دهد فرمت های مختلفی که توسط کشورها، برای کمک به روند صلح تشکیل می‌شود، تحت پوشش و یا مشارکت فعالانه سازمان ملل متحد باشد. سازمان ملل متحد از طریق سازمان‌های وابسته خود در افغانستان، از جمله یوناما (نهاد کمک کننده سازمان ملل به افغانستان)، UNHCR (کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل) ودیگر نهادهای وابسته، نقش حیاتی در برقراری ارتباط با دولت موقت طالبان، برای اطمینان از برقراری آرامش و امنیت، تامین حقوق اقوام و اقشار مختلف و اقلیت ها، روند رسیدگی به حل و فصل پایدار مسئله مهاجرین و پناهندگان، تداوم ارسال کمک های انسان دوستانه و کمک به تشکیل فرآیند آشتی ملی برای برقراری یک دولت فراگیر در افغانستان دارد. در شرایط فعلی و با آغاز فصل سرما که بروز یک فاجعه انسانی و قحطی، مردم افغانستان را تهدید می‌کند، ارسال و توزیع کمک های بشردوستانه در میان مردم افغانستان و سر و سامان دادن به وضعیت پناهجویان از جمله اولویت ها به شمار می آیند. از این رو استفاده از ظرفیت کشورهای اعطاء کننده برای ارسال کمک بشردوستانه به افغانستان و تسهیل فرآیند دریافت و توزیع این کمک ها میان مردم آن کشور، از وظایف حیاتی سازمان ملل به شمار می رود.

خانم ها و آقایان

جمهوری اسلامی ایران برای چهاردهه میزبان حدود۴میلیون نفرازشهروندن افغانستانی بوده است ودرتمام این سال ها، به رغم وضعیت تحریمی، فشاراقتصادی و اخیرا فراگیری کرونا، سعی کرده است میزبان خوبی باشد، اما ضروری است سازمان‌های بین‌المللی به طور فعالانه تری به وظایف خود نسبت به وضعیت انسانی در این کشور عمل کنند تا از آواره شدن بیشتر مردم نجیب افغانستان جلوگیری شود. 

علیرغم تلاش های قابل توجه برخی از آژانس های سازمان ملل برای رفع نیازهای پناهندگان در ایران از طریق جذب کمک های بین المللی، باید تأکید نمایم که با عنایت به حجم بالای نیازها و هزینه‌های ایران در این راستا، این کمک ها حداقلی و بسیار دور از حد کفایت بوده است. کشور من در عین انجام این خدمت عمومی‌به جهانیان با از خودگذشتگی، در مناسبت های مختلف بر ضرورت تعدیل رویکرد کنونی تقسیم بار از طریق ایجاد یک مدل تعیین سهم منصفانه و متعاقبا یک سازوکار تقسیم بار و مسئولیت عادلانه و معقول، تأکید ورزیده است. به هر روی، حمایت از پناهندگان، وظیفه ای بشردوستانه و مسئولیتی بین المللی است که باید به صورت دسته جمعی انجام گیرد. در حالی که ما مستمرا از عقب نماندن هیچ کس سخن می‌گوییم کاملا ضروری است که از عقب نماندن پناهندگان و میزبانان آنها اطمینان حاصل نماییم. با عنایت به این نکات و در نظر داشتن شرایط دشوار کنونی که جمهوری اسلامی ایران را از انجام این مأموریت به صورت یک تنه باز می دارد، مایل هستم از نظام ملل متحد و جامعه بین المللی مصرانه درخواست نمایم تا با هدف تحقق راه حل دایمی‌برای موضوع دیرین پناهندگان افغانستانی در این مأموریت بشردوستانه مشارکت فعال و قوی داشته باشند.

خانم ها و آقایان

رایزنی‌ها و هماهنگی‌های مستمر ج.ا.ایران با نمایندگان ویژه دبیرکل سارمان ملل در امور یمن، سوریه، عراق و افغانستان در سالهای اخیر، همواره وجود داشته است و خوشبختانه نتایج موفقی هم داشته است. ج.ا. ایران از تلاش های سازمان ملل و ماموریت یونامی (UNAMI ) در عراق و و یوناما (UNAMA) در افغانستان، حمایت مستمر نموده است و ارتباط مستمری با نمایندگان ویژه دبیرکل در امور یمن و سوریه در راستای تقویت نقش سازمان ملل داشته است.

 در شرایط فعلی لازم است تا دفترهماهنگ کننده مقیم UN  در تهران در همکاری وهماهنگی با سایر دفاتر در کشورهای همسایه نظیر دفتر عشق آباد به منظور مقابله با پدیده گرد وغبار طرح اقداماتی را آغاز کند. با عنایت به همکاری نهادهای وابسته به سازمان ملل از جمله UNEP,UNDP,FAO  و سایر آژانس های تخصصی ملل متحد با ایران، استمرار و ارتقاء همکاری‌ها خصوصا در مواردی چون انتقال تکنولوژی، ظرفیت سازی و کمکهای مالی در چارچوب صندوق های سبز ملل متحد، ضروری است.

 همانگونه که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد در دستورالعمل آخرین بازبینی سیاستگذاری جامع چهارسالانه فعالیت های عملیاتی مورد تأکید قرار گرفته است، خصوصیت اساسی فعالیت های توسعه ای عملیاتی ملل متحد می‌بایست قابلیت آن برای حمایت و واکنش به نیازهای کشور میزبان به شکلی مؤثر و انعطاف پذیر، و منطبق با اولویت ها و سیاست های ملی برای توسعه باشد. دولت جمهوری اسلامی ایران و تیم کشوری ملل متحد، بطور مشترک کار بر روی چارچوب جدید همکاری‌ها تحت عنوان «چارچوب همکاری توسعه پایدار ملل متحد» (UNSDCF) را آغاز کرده اند که حول پنج حوزه اصلی متمرکز خواهد بود: سلامت و بهداشت، محیط زیست، مقابله با مواد مخدر، اقتصاد مقاومتی، و مقابله با بلایای طبیعی. بدیهی است که چارچوب جدید همکاری‌ها باید با مشورت و موافقت دولت میزبان و منطبق با اصول «مالکیت و راهبری ملی» تدوین و آماده گردد، و تمرکز اصلی آن بر «فعالیت های توسعه ای عملیاتی» باقی بماند. در حال حاضر، اثرات سوء اقدامات زورمدارانه یکجانبه، شیوع ویروس کرونا و بلایای طبیعی باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند و در تدوین چارچوب همکاری‌های دولت ایران و سازمان ملل متحد، لحاظ گردند.

 جمهوری اسلامی ایران خود را متعهد به کمک به فرایند صلح و ثبات و برقراری امنیت و آرامش در منطقه غرب آسیا و به خصوص کشورهای یمن، سوریه و افغانستان می داند و در این راستا از هر راه حلی که با مشارکت همه طرفهای داخلی درگیر در بحران باشد، استقبال و حمایت می‌کند. جمهوری اسلامی ایران به درخواست دولت قانونی سوریه با هدف مبارزه با تروریسم، کمک به حفظ تمامیت ارضی و حمایت از حاکمیت ملی این کشور، وارد سوریه شد و در کنار دولت و ملت سوریه به مبارزه خود با تروریسم، اشغالگری و برقراری ثبات و آرامش در منطقه، ادامه خواهد داد. ما در قالب فرمت آستانه به راه حل سیاسی بحران سوریه، اعتقاد داریم. حضور غیر قانونی خارجی در سوریه چه در قالب ایجاد پایگاه نظامی و یا سرقت سرمایه‌های ملی این کشور مانند نفت و یا در قالب اشغال سرزمینی مانند آنچه در بلندی‌های جولان شاهد هستیم، برخلاف قوانین بین المللی بوده و مردود و نا مشروع است.

حضار محترم؛ خانم ها و آقایان

تلاش جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین المللی،برقراری صلح و امنیت بین المللی، مبارزه با تروریسم، پایبندی به اصول حقوق بین‌الملل و حرکت در مسیر چندجانبه گرایی بوده است. سیاست تعامل و روابط سازنده با جهان، همواره در دستور کار ج.ا.ایران بوده است و بر آن اصرار ورزیده است. سیاست حسن همسایگی و گسترش روابط با همسایگان و ایجاد منطقه امن‌تر و توسعه‌یافته‌تر، از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی ایران است. ما به دنبال روابط خوب با همسایگان شرقی، غربی، شمالی و جنوبی بوده و هستیم. ما همواره خواهان گفتگو و مذاکره برای حل مشکلات و مسائل بین المللی بوده ایم. البته مذاکره باید دارای نتایج ملموس و تامین کننده منافع ملی ما باشد.

خانم ها و آقایان از توجه شما سپاسگزارم.