ما در جهان مفاهیم وارونه زندگی می‌­کنیم. جهانی که از حقوق بین­‌الملل جز مشتی واژه بر جای نمانده است که کتاب­‌ها را زیبا می‌­کنند. واژگانی که ظاهر آنها با محتوایشان فاصله‎‌­ای بس دراز دارد. در جهانی که معنای حقوق بشر از نظر مدعیان آن، کشتار 70 هزار غزه‌­ای بی­گناه از زن و کودک و پیر و جوان، گرسنگی دادن، بی آبی دادن و محروم کردن دو و نیم میلیون انسان از حقوق اولیه انسانی است. در دنیایی زندگی می­‌کنیم که دیوان کیفری بین‌­المللی و دادستان آن از سوی حامل حقوق بشر آمریکایی تحریم می­‌شود و گزارشگر حقوق بشر فلسطین را بدنام و تحریم می­‌کنند. جهان ما، جهانی است که جنایتکاران جنگی در آن یکدیگر را نامزد صلح نوبل می­‌کنند. جهانی که دکترین ضاحیه را تئوریزه می‌کنند تا برای راه انداختن کار جنایتکاران کودک‌­کش disproportionate use of force  روا داشته شود تا بشود غیر نظامیان را کشتار کرد و همچنان اصل proportionality در حقوق بین‌­الملل حفظ گردد!

جهان ما جهانی است که در آن یک قدرت اتمی متعهد شده در NPT و یک رژیم مجهز به سلاح­‌های هسته‌­ای، به یک عضو مسئول NPT که تأسیسات هسته‌­ای آن تحت نظام پادمان­‌های آژانس است، حمله می‌­کنند و پس از بمباران این تأسیسات، برای این که نظام عدم اشاعه پابرجا بماند، می­‌گویند بگذارید بازرسان آژانس خرابه­‌های آن را هم مهر و موم کنند!

جهان ما همان جهانی است که مدعی دروغین ارزش‌­های بشری، یک روز گاز شیمیایی برای صدام فراهم می‌‌‌­کند، روز دیگر وزیر خارجه آن، کشتار زنان و کودکان در غزه را توجیه و تئوریزه می‌­کند و امروز صدراعظم آن اعتراف می­کند که کار کثیف می‌­کنند و برای این کار کثیف عامل کثیف دارند.

جهان ما، نه جهان نظم دو قطبی و چند قطبی و پسا قطبی، بلکه جهان نظم وقاحتی است. ما در یک جنگل تمام عیار زندگی می‌­کنیم که درندگان آن لباس میش بر تن دارند و دندان­هایشان از خون بره‌­ها رنگین است.

دنیای استثناگرایی آمریکایی که امروز به دنیای استثناگرایی اسرائیلی هم تبدیل شده است. دنیای بی‌‌کیفرمانی قاتل و مجازات مقتول.

تا امروز بزرگ­ترین چالش در نظم حقوقی بین‌­المللی، عدم اجرای درست و برابر قواعد بین­‌المللی بود. اکنون اما حتی وفادارترین هواداران حقوق بین­‌الملل و حقوق بشر، اعتقاد خود را حتی به مبانی این قواعد و هنجارها از دست داده­‌اند.

حقوق بشر آمریکایی یعنی این که رژیم آمریکا امروز بزرگ­ترین ناقض حقوق بشر هم در درون آمریکا و هم در سطح بین‌­المللی است. حقوق بشر آمریکایی را امروز جز دستان خون آلود نتانیاهو رنگین شده از خون کودکان فلسطین تعبیری نیست.

حقوق و قواعد کنونی از جمله نظام جهانی حقوق بشر و سازوکارهای اجرایی آن نه به‌خاطر ذات خود، بلکه به‌خاطر ذات پلید حاملان ادعایی آن، دیگر پاسخ­گوی جهان امروز نیستند.

ما به فوریت نیاز به یک چارچوب جدید برای محافظت از بنیان‌­های کرامت و حقوق انسانی داریم. امروز جنوب جهانی بایدبه دنبال تولید معانی و مفاهیم و سازوکارهای جدید برای حفظ کرامت انسان و حقوق بشر بر مبنایی صادقانه و به دور از رویکردهای ابزاری و ریاکارانه غرب باشد.

توحش و بی‌­کیفرمانی اسرائیل و حمایت تمام عیار غرب از نسل‌­کشی و جنایات جنگی، آبرویی برای حقوق بشر آمریکایی و اروپایی نگذاشته است. این چالش بزرگ و دردناک در خود فرصتی سترگ هم دارد و آن جدا کردن حقوق بنیادین بشر از داعیه داران دروغین و سپردن آن به آنانی است که پاک و آراسته و شایسته‌اند. امید که چنین شود.

خلیل شیرغلامی، معاون پژوهشی و مطالعاتی مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی

    (مسئولیت محتوای مطالب برعهده نویسندگان است و بیانگر دیدگاه‌های مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی نیست)